Search results
Ballkani, i njohur edhe si Gadishulli i Ballkanit ose Gadishulli Ballkanik, është një rajon gjeopolitik dhe kulturor i Evropës juglindore. Rajoni merr emrin nga malet e Ballkanit, që shtrihen përmes qendrës së Bullgarisë në Serbinë lindore. Rajoni ka një zonë të përbashkët prej 550,000 km² dhe një popullsi prej rreth 55 milion banorësh.
Wikipedia Shqip është versioni shqip i Wikipedia-s, enciklopedisë së lirë. Ajo filloi më 12 tetor 2003 dhe tani përmban 100,000 artikuj. Për nga numri i artikujve, Wikipedia shqip e mban vendin e 75-të [1] sipas listës së Wikipedia-ve. [2]
Calchín is a town located in the Río Segundo Department of Córdoba, Argentina.
Fjalor shqip shqip. Spanjisht (5.500 fjalë) Mirëserdhët te Enciklopedia Shqiptare — Shqipopedia, një vepër bashkëpunimi për, Krijimin e Enciklopedisë së Madhe Shqiptare, të Fjalorit të gjuhës shqipe dhe Fjalorëve dygjuhësh.
- Parahistoria
- Antikiteti
- Periudha Romake
- Mesjeta E Hershme
- Mesjeta
- Mesjeta E Vonë
- Periudha E Hershme Moderne
- Rritja E Nacionalizmit në Ballkan
- Shekulli Xx
- 2000 Deri Më Sot
Neoliti
Arkeologët kanë identifikuar disa komplekse të hershme të kulturës, duke përfshirë kulturën Cucuteni (4500 - 3500 pr. K.), kultura Starcevo (6500 deri në 4000 pr. K.), kultura Vinça (5000 deri 3000 pr. K), kultura e qeramikës lineare (5500 deri 4500 pr. K), dhe kultura Ezero (3300—2700 pr. K). Kultura Eneolitike e Varnas në Bullgari (4600–4200 pr. K. sipas datimit radiokarbonik) prodhoi thesarin e artë më të hershëm të njohur në botë dhe kishte besime të sofistikuara për jetën e përtejme. Një...
Epoka e Bronzit
Afërsisht vitit 1000 pr. K. Fiset ilire shfaqen në Shqipëri dhe përgjatë gjithë Detit Adriatik në atë që sot është Mali i Zi, Bosnje-Hercegovina, Kroacia, pjesë të Serbisë, etj. Trakët jetuan në Traki dhe në tokat përreth (tani kryesisht Bullgaria, por edhe Rumania, Greqia verilindore, Turqia Evropiane, Serbia Lindore dhe Maqedonia e Veriut), dhe Dakët, të lidhur ngushtë me trakët, jetuan në atë që sot është Rumania. Këto tre grupe kryesore fisnore flisnin gjuhët paleo-ballkanike, gjuhët indo...
Epoka e Hekurit
Pas periudhës që pasoi mbërritjen e Dorëve, e njohur si Kohët e Errëta Greke ose Periudha Gjeometrike, kultura klasike greke u zhvillua në pjesën jugore të Ballkanit, ishujt e Egjeut dhe kolonitë greke të Azisë së Vogël perëndimore duke filluar rreth shekullit të 9-të apo të 8-të Para Krishtit dhe duke arritur kulmin me demokracinë që u zhvillua në Athinë në shekullin 6 dhe 5 pr. K. Më vonë, kultura helene u përhap përgjatë perandorisë së Aleksandrit të Madh në shekullin e 4 para Krishtit. Gr...
Perandoria Perse Akamenide
Rreth vitit 513 para Krishtit, si pjesë e pushtimeve ushtarake të urdhëruara nga Dari I, një ushtri e madhe akamenide pushtoi Ballkanin dhe u përpoq për të mposhtur Skithët perëndimorë që lëviznin në veri të lumit Danub. Disa popuj trakë, dhe pothuajse të gjitha rajonet e tjera evropiane në kufi me Detin e Zi (përfshirë pjesë të Bullgarisë, Rumanisë, Ukrainës dhe Rusisë së ditëve të sotme), u pushtuan nga ushtria akamenide para se të kthehej në Azinë e Vogël. Komandanti shumë i vlerësuar i Da...
Shtetet para-romake
Bardhyli, një prijës Dardan, krijoi një mbretëri e cila e ktheu Ilirinë në një fuqi lokale të frikshme në shekullin 4 para Krishtit. Qytetet kryesore të kësaj mbretërie ishin Scodra ( Shkodra sotme) dhe Rhizon (Risani sotëm, Mali i Zi). Në vitin 359 pr. K., mbreti Perdikas III i Maqedonisëu vra duke sulmuar ilirët. Por në vitin 358 pr. K., Filipi II i Maqedonisë, babai i Aleksandrit të Madh, mposhti ilirët dhe mori kontrollin mbi territorin e tyre deri në Liqenin e Ohrit. Vetë Aleksandri mpos...
Duke filluar në shekullin II pr.K., Perandoria Romake në rritje filloi aneksimin e zonës së Ballkanit, duke e shndërruar atë në një nga rajonet me më shumë prosperitet dhe më të qëndrueshëm të Perandorisë. Edhe sot e kësaj dite, trashëgimia romake është qartësisht e dukshme në monumentet e shumta dhe artifakte të shpërndara në të gjithë Ballkanin, ...
Perandoria Romake Lindore
Perandoria Bizantine ishte Perandoria Romake Lindore grekfolëse gjatë Mesjetës, e përqendruar në kryeqytetin e saj në Kostandinopojë. Gjatë shumicës së historisë së saj, ajo kontrollonte provinca në Ballkan dhe Azinë e Vogël. Perandori Romak Lindor Justinian për një farë kohe rimori dhe rivendosi pjesën më të madhe të territorit dikur të mbajtur nga Perandoria Romake e unifikuar, nga Spanja dhe Italia, deri në Anadoll. Për dallim nga Perandoria Romake Perëndimore, e cila u takua me një vdekje...
Inkursionet barbare
Bashkë me rënien e Perandorisë Romake, shumë fise "barbare" kaluan nëpër Ballkan, shumica e të cilëve nuk lanë asnjë shtet të qëndrueshëm. Gjatë këtyre "Kohëve të Errëta", Evropa Lindore, si Evropa Perëndimore, bëri regres nga pikëpamja kulturore dhe ekonomike, megjithëse enklavat e prosperitetit dhe kulturës vazhduan përgjatë qyteteve bregdetare të Adriatikut dhe qyteteve të mëdha Greke në jug.Ndërsa Perandoria Bizantine tërhoqi gjithnjë e më shumë kufijtë e saj, në përpjekje për të konsolid...
Perandoria e Parë Bullgare
Në shekullin VII Bullgaria u krijua nga Khan Asparuh. Ajo u rrit shumë në forcë në shekujt e ardhshëm duke u shtrirë nga Dniepri në Budapest dhe Mesdhe. Bullgaria sundoi Ballkanin për katër shekujt e ardhshëm dhe ishte faktor ndihmës në adoptimin e krishtërimit në rajon dhe midis sllavëve të tjerë. Cari Bullgar Simeon I i Madh, duke ndjekur rrjedhën kulturore dhe politike të babait të tij Boris I, urdhëroi krijimin e Alfabetit Bullgar, i cili më vonë u përhap nga misionarët në veri duke arrit...
Republika e Venedikut
Kryengritja e Asenit dhe e Pjetrit ishte një revoltë e bullgarëve dhe vllehëve që jetonin në Mëzi dhe malet e Ballkanit, në atë kohë thema e Paristrion e Perandorisë Bizantine, e shkaktuar nga një rritje e taksave. Filloi më 26 Tetor 1185, ditën e festës së Shën Dhimitrit të Selanikut, dhe përfundoi me restaurimin e Bullgarisë me krijimin e Perandorisë së Dytë Bullgare, të sunduar nga dinastia Asen. Në ndërtimin e perandorisë së saj detare tregtare, Republika e Venedikut mbizotëroi tregtinë e...
Nga shekulli 14, Venediku kontrollonte pjesën më të madhe të tregtisë detare të Ballkanit me zotërime të rëndësishme koloniale në brigjet e Adriatikut dhe Egjeut. Rënia e gjatë e Venedikut filloi në Shekullin 15, kur fillimisht bëri një përpjekje të pasuksesshme për të mbajtur Selanikun kundër osmanëve (1423–1430). Ajo dërgoi gjithashtu anije për t...
Perandoria Osmane
Pjesa më e madhe e Ballkanit ishte nën sundimin otoman gjatë gjithë periudhës së hershme moderne. Sundimi osman ishte i gjatë, zgjati nga shekulli XIV e deri në fillim të shekullit XX në disa territore. Perandoria Osmane ishte fetarisht, gjuhësisht dhe etnikisht e larmishme, dhe, nganjëherë, një vend shumë më tolerant për praktikat fetare, kur krahasohej me vendet e tjera të botës. Grupet e ndryshme në perandori u organizuan përgjatë vijave rrëfyese, në të ashtuquajturin sistemin Milet. Ndër...
Rritja e nacionalizmit nën Perandorinë Osmane shkaktoi prishjen e konceptit të miletit. Me ngritjen e shteteve kombëtare dhe historitë e tyre, është shumë e vështirë të gjesh burime të besueshme për konceptin osman të një kombi dhe shekujt e marrëdhënieve midis Shtëpisë së Osmanit dhe krahinave, të cilat u shndërruan në shtete. Padyshim, të kuptuar...
Luftërat Ballkanike
Luftërat Ballkanike ishin dy luftëra që u zhvilluan në Ballkan në 1912 dhe 1913. Katër shtete ballkanike mposhtën Perandorinë Osmane në luftën e parë; njëri nga katër, Bullgaria, u mund në luftën e dytë. Perandoria Osmane humbi gati të gjitha zotërimet e saj në Evropë. Austro-Hungaria, megjithëse nuk ishte në luftë, u dobësua pasi një Serbi shumë më e zgjeruar kërkonte për bashkimin e popujve sllavë të jugut.Lufta plotësoi kushtet për shkaktimin e krizës ballkanike të vitit 1914 dhe kështu is...
Pasojat e Luftës së Parë Botërore
Lufta pati pasoja të mëdha për gadishullin Ballkanik. Njerëzit në të gjithë zonën pësuan dislokim serioz ekonomik, dhe mobilizimi masiv rezultoi me viktima të mëdha, veçanërisht në Serbi ku vdiqën mbi 1.5 milion serbë, që ishte përafërsisht ¼ e popullsisë totale dhe mbi gjysma e popullatës mashkullore. Në zona më pak të zhvilluara Lufta e Parë Botërore u ndje në mënyra të ndryshme: marrja e kafshëve transportuese, për shembull, shkaktoi probleme të rënda në fshatra që tashmë vuanin nga rekrut...
Lufta e Dytë Botërore
Lufta e Dytë Botërore në Ballkan filloi nga përpjekjet italiane për të krijuar një perandori italiane. Ata pushtuan Shqipërinë në 1939 dhe e aneksuan pas vetëm një javë në Mbretërinë e Italisë. Pastaj kërkuan që Greqia të dorëzohej në tetor 1940. Sidoqoftë, kundërshtia e kryeministrit grek Metaxas më 28 tetor 1940, filloi luftën Greko-Italiane. Pas shtatë muajsh luftimesh të vështira, me disa nga fitoret e para të Aleatëve dhe me italianët që humbën gati një të tretën e Shqipërisë, Gjermania...
Greqia është anëtare e Bashkimit Evropian që nga viti 1981. Greqia është gjithashtu një anëtar zyrtar i Eurozonës, dhe Bashkimit Evropian Perëndimor. Sllovenia dhe Qipro janë anëtare të BE që nga viti 2004, dhe Bullgaria dhe Rumania u futën në BE në 2007. Kroacia hyri në BE në 2013. Maqedonia Veriore gjithashtu mori statusin e kandidatit në 2005 në...
Për herë të parë, libri që keni në dorë paraqet historinë e të gjithë shqiptarëve në Europën Juglindore, në Shqipëri, por edhe në Kosovë, Maqedoni, Mal të Zi dhe Greqi. Për shumë vite, nën diktaturën e Enver Hoxhës, Shqipëria ishte e izoluar nga e gjithë bota.
WIKIMEDIANËT E GJUHËS SHQIPE. Qëllimi jonë është mbështetja e komunitetit shqiptar të Wikipedias dhe projekteve tjera wiki, duke ju mundësuar atyre të krijojnë, shpërndajnë dhe lexojnë njohuri nga fushat e ndryshme. GRUPI I PËRDORUESVE.
